Network nedir? Network Terimleri Nelerdir

Network Nedir?
Bir veya birden fazla bilgisayarın; dosya ve veri alış verişi yapabilmesi için birbirine bağlanarak oluşturduğu yapıya “Network” denir. Network topolojisi 3 başlık altında incelenirler. LAN, WAN ve MAN olmak üzere yapılarına göre standartları vardır.

Local Area Network (LAN Topolojisi)
Birden fazla bilgisayarın oluşturmuş olduğu (lokal) en küçük bilgisayar ağlarına LAN denir. Günümüzdeki en hızlı network yapısıdır. İçerisinde bir veya birden fazla hub bulunur. LAN networku üzerindeki PC’ler birbirleri ile yakındır ve 100baseT UTP kablo ile ağ kurulmuştur.

Wide Area Network (WAN Topolojisi)
Hız olarak LAN network’lerden yavaş olmasına rağmen en az iki LAN’ın router (yönlendirici) ile birleşmesi sonucu kurulan ağlara WAN denir. Şehirler arası ve uzak mesafeler için tasarlanmış bir network yapısıdır.

Metropolian Area Network (MAN Topolojisi)
Fiber optik kablo kullanılarak kurulan çok uzak mesafeleri (örneğin kıtaları) birbirlerine bağlayan yapıya MAN denir. Özellik olarak WAN ile aynıdır ancak hız bakımından LAN hızındadır.

Networklara Neden İhtiyaç Duyarız?
Bilgisayar ağları yani networklara duyulan gereksinimin ilk sebebi; düşük maliyet ile kullanıcıları birbirleri ile haberleştirmek ve uygulama/dosya paylaşmaktır. Bu sayede birden fazla kullanıcı birbirleri ile daha az maliyet harcanarak haberleşebilir ve dosya aktarımı, mesaj alış verişi sağlayabilirler. Diğer bir neden ise; ortak cihazları paylaşmaktır. Network üzerinde bulunan bir yazıcı veya bir scanner (tarayıcı) bütün networkteki client’ların kullanması üzere paylaştırılabilir.

Network Terimleri
10Base-T
Burgulu Twisted Pair kablo ve RJ-45 konnektörlerinden oluşan modern kablolama standartıdır. Bu topolojide iki bilgisayardan daha fazlasının bağlanması için yıldız formunda kablolama yapılır ve paylaştırıcı olarak hub yada switch cihazları kullanılır. Maksimum iletişim hızı 10 Mbit/s dir.

100Base-T
10Base-T ‘deki gibi ancak gelişmiş ağ kartları, paylaştırıcılar ve içerisinde daha çok hat bulunduran Cat5 veya Cat6kablolar ile 100Mbit/s hıza ulaşılmasını sağlar.

Access Point
WAN (Wide Area Network) larda ve WLAN (Wireless Local Area Network) larda telsiz sinyallerinin güçlendirilmesi ve paylaştırılması için kullanılan bir yöntemdir. Kablolu LAN (Local Area Network)’larda hublara benzer bir biçimde, Access Point’lerde veri paylaşımını sağlar. Access Point’ler sinyalleri güçlendiren ve daha uzak mesafelere ulaştırılmasını sağlayan Repeater görevini görür.

ADSL
Asymetric Digital Subscriber Line (Asimetrik Sayısal Abone Hattı) sözcüklerinin baş harflerinden oluşan ADSL, mevcut telefonlar için kullanılan bakır teller üzerinden yüksek hızlı veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modern teknolojidir.

Anonymous
Adı bilinmeyen bir kişi veya bilgisayarın açıklanması için kullanılır.

ARP
Address Resolution Protocol (Adres Çözümleme Protokolü) sözcüklerinin baş harflerinden oluşur. Mevcut bir 32-Bit Internet Protovol (IP) adresine karşılık olarak MAC adreslerinin elde edilmesi için kullanılır. Bu sayede IP adresi bilinen bir bilgisayarın donanım (MAC) adresi elde edilebilir.

Bandwidth
Ağ ve modem bağlantısının maksimum kapasitesidir. Modem hızı genelde BPS (Bir per second) ile ölçülür. Bu değer ne kadar artarsa verilerin daha hızlı alınıp gönderilebileceği anlaşılır.

Bridge
Bilgisayar köprüsü olarak bilinen bu aygıtlar iki yerel ağın (LAN) veya aynı LAN içerisinde iki bölümün birbirlerine bağlanması için kullanılır. Router dan farklı olarak iletişim kuralından bağımsız çalışır. Aygıt, gelen paketleri analiz etmeden basit bir biçimde iletir.

Broadcast
Belirli bir alan içerisinde yer alan tüm kullanıcılara mesaj gönderilmesini sağlar. Bilgisayar ağlarında broadcast adresleri sintallerin ağda paylaşılması için kullanılır ve ağa eklenen yeni cihazın varlığı bu sayede tüm diğer ağ kullanıcılarına iletilir. Ağ üzeride broadcast adresleri 255 ile biter, ve bu adresi bir bilgisayara veremezsiniz.
Örneğin, 192.168.1.255

Bus Topolojisi
Her bir bilgisayarın ve ağ aygıtının ağdaki kurulum biçimi ve tek kablo üzerinden mi, yoksa omurga kullanılarak mı bağlanacaklarını tanımlar.

Client
Sunucu veya ana bilgisayar üzerindeki kaynakları paylaşan istemcilere denilir. Ağdaki her çalışan masaüstü bilgisayar “istemci” olarak adlandırılır.

Çevirmeli Ağ
Bir bilgisayarın modem yada ISDN kartlarıyla, başka bir ağa bağlanmasını sağlayan Microsoft Windows fonksiyonudur. Burada modem, sanal ağ kartı olarak görülür. Genellikle bilgisayarların ISS (İnternet Servis Sağlayıcı)’ler üzerinden internete bağlanması için kullanılır.

DHCP
Ağdaki bilgisayarlara otomatik olarak IP adresi, Ağ maskesi, DNS sunucusu …vb gibi adreslerin atanmasını sağlar.

DNS Sunucusu
Alfanümerik metin ağ adreslerinin sayısal IP adreslerini dönüştürülmesini için kullanılan bir adres defteri türüdür. En basit dns sunucusu Windows Xp de C:\Windows\System32\Drivers\Etc klasöründeki Hosts dosyasıdır.

Gateway
Bir ağ için farklı bir ağa geçiş noktası, yanı diğer adıyla “ağ geçidi”dir. Yanlızca erişim noktası olmasının ötesinde IP adres paylaşımıi adres çözümleme, IP adres dağıtımı ve Firewall gibi ek hizmetler sunan yazılımlardır.
Örneğin Cisco routerlar DHCP sunucusu olarak da kullanılabilinir.

Guest
Bilgisayar ağlarına erişim konusunda çok kısıtlı kullanım hakkı tanıyan ziyaretçi kullanıcı hesabıdır. Bazı işletim sistemlerine, kurulumun ardından otomatik olarak benzer bir hesap açılır. Eğer bilgisayarınıza sizden başka kullanıcıların erişmesini istemiyorsanız bu hesabı devre dışı bırakmalısınız. Çünkü bu hesap hacker saldırıları için potansiyel bir geçiş kapısıdır.

Hub
Artık modası geçmiş olmasına rağmen evlerde sıkça kullandığımız çoklu elektrik prizlerinin LAN’daki karşılığıdır. Bir adrese gönderilen veri paketleri hub ile kolayca tüm istasyonlara iletilir. Doğru alıcının dışında diğer tüm bilgisayarlar da bu paketleri alır. Bu yüzden gereksiz derecede çok büyük veri trafiği oluşur.

IEEE 802.11
IEEE tarafından 1997 yılında kablosuz ağların kullanımını tanımlamak için yürürlüğe konulmuştur. Bu standart altında kablosuz iletişim teknolojileri tanımlanır. Bunlar arasında ev kullanıcılarının en çok ilgilendirenleri 802.11a, 802.11b, veya 802.11g olarak tanımlanır.

IPX/SPX
Internetwork Packet Exchange/Sequenced Packet Exchange’in kısaltmasıdır. Novell’in geliştirmiş olduğu bir iletişim protokolüdür, Novell sistemlere bağlanmak için kullanılır.

MAC
Medium Access Control sözcüklerinin baş harflerinin kısatmasıdır. Bu adres her Network Interface Card (NIC) ın kendine özgü onaltılık adresidir (A1:B2:C34:E5:F6 gibi). MAC adresleri IP adresinden farklı olarak değiştirilemezler ve başka bir ağda kopyası oluşturulamaz. Ancak bir NIC’e ikinci bir sanal MAC adresi verilebilir.

NAT
Network Address Translation sözcüklerinin kısatlmasıdır. Internet erişimi bulunan yerel ağlarda iç trafik için bir veya birden fazla ve dış trafik için ikinci adresin kullanılmasını sağlar. Genelde NAT küçük yerel ağlarda ve ev kullanımında internet bağlantısının çok sayıda bilgisayara paylaştırılmasında kullanılır.

NetBEUI
Microsoft’un geliştirdiği ve sadece Windows işletim sistemi kurulu bilgisayarlara ait ağ iletişim kuralıdır. Genellikle küçük yerel ağlarda tercih edilirdi. TCP/IP nin kullanılmaya başlanmasıyla pek kullanılmayan bir protokol olmuştur.

NETBIOS
Belirli ağ komutları gerçekleştiren özel program parçalarıdır, yazılımlar yada oyunların altında kullanılan ağ iletişim kurallarının birbirinden bağımsız olarak iletişim kurması için kullanılır.

Ping
Packet InterNet Groper sözcüklerinin kısaltılmasından oluşur. Ping, ağ paketlerinin hatasız bir biçimde istenen adrese ulaşıp ulaşmadığını belirlemek için kullanılır. Ağ hatalarının tespit edilmesinde oldukça yaygın ve faydalı bir uygulamadır.

POP
Post Office Protocol sözcüklerinin kısaltmasından oluşur. E-posta istemcilerini üzerinden mesajların alınması için kullanılır.

IP adresi;
bir bilgisayara kullanıcı tarafından atanmış olan 32 bitlik bilgidir. Bu bilgi genelde rakamlardan oluşur. Ipv4 ve Ipv6 olmak üzere iki çeşit IP adresi mevcuttur. Bu IP adresleri birbirlerinden nokta ile ayrılırlar ve her bir nokta ile ayrılmış bölüme oktet denir. IP adresleri her biri onlu sayı 0 ila 255 arası bir sayıdır. Bu sayede farklı yerlerde bulunan bilgisayarların birbirleri ile daha sağlıklı haberleşmesi sağlanır. Aynı zamanda bilgisayarların internet protokolu üzerinden çalışmasını sağlayan tanımlamalardır. Örneğin; 194.27.200.20 IP adresi, dört oktetten oluşur ve her bir oktet 8 bit olarak **ondalık tabloya göre) hesaplanır.
NOT: IP adresleri her zaman Ipv4 standartlarına göre 4 oktetten oluşmaktadır. Ipv6′da bu değişiktir.
Desimal gösterim : 123. 45 . 35 .122
İkili Gösterim : 11001010. 00101010 . 00100101 . 11010010
IP adresleri ise kendi aralarında iki bölümden oluşurlar. Bu bölümlere NetID ve HostID adı verilir.
NetID:
Bilgisayarın bağlı bulunduğu ağı IP adresi üzerinde tanımlayan bölüme NetID denir.
HostID:
Ağ içerisindeki bilgisayarların birbirinden ayrılmasını sağlayan IP Adresi değerine ise HostID denir. IP Adresleri temel olarak A, B, C diye **standartlara göre) 3 sınıfa ayrılırlar.
A Sınıfı: 127 ağ ve 16,77,214 bilgisayar tanımlanabilir.
B Sınıfı: 16,383 ağ ve 65,534 bilgisayar tanımlanabilir.
C Sınıfı: 2,097,151 ağ ve 254 bilgisayar tanımlanabilir.
Bir network üzerinde bulunabilecek bilgisayar sayısı IP adresinin HostID alanına bağlıdır. HostID’in bit sayısı arttıkça ağın birleşeceği bilgisayar sayısı da artmaktadır. Bunlar dışında iki IP Sınıfı daha vardır;
D Sınıfı: Multicasting için kullanılır
E Sınıfı: Gelecekte kullanmak üzere rezerve edilmiştir.
Network mühendisi; TCP/IP yazılımını bilgisayarlara yükleyerek, üzerinde bulunan her bir kartın IP adresini tanımlar. Bir IP adresi 32 bit uzunluğundadır. Diğer bir deyişle 8 bitlik 4 kısımdan oluşmaktadır. Her bir kısım binary **ikili) olarak da ifade edileceğinden dolayı desimal olarak 0-255 arasında, ikili olarak da 0000000 ile 11111111 arasında değer almaktadır.
Sınıf İlk bölüm sayıları
A 1-126
B 128-191
C 192-223
Örneğin; 111.192.110.1 bir A sınıfı IP adresidir. 131.192.110.1 bir B sınıfı IP adresidir. 194.192.110.1 ise bir C sınıfı IP adresidir.
SUBNETTING Nedir ?
Bir şirket düşünün ve bu şirketin çalışma gruplarına ayrıldığını düşünün. Bu şekilde ise her çalışma grubunun kendine ait bir IP Adresi olması gerekmektedir. İşte bu durumda bir adres alanını subnetlere bölmek için Subnet Mask olarak bilinen IP maskları **subnetting) kullanılır.
Subnet Mask :
Subnet mask IP adresinin mask kısmını oluşturur. Böylece TCP/IP, Network adresi ile TCP/IP adresini birbirinden ayırır. Bu sayede NetID ve HostID bölümleri birbirinden ayırt edilir. Subnet mask network sınıfına göre düzenlenir.
Varsayım subnet değerleri:
Sınıf Adresi
A 255.0.0.0
B 255.255.0.0.
C 255.255.255.0
Özel Subnet Mask Oluşturmak :
NetID ve HostID değerlerinden oluşan IP adreslerinde; özel subnet maskları oluşturularak daha verimli bir network iletişimi sağlanabilir. Bu durumda network içerisindeki çalışma gruplarını da kısımlara ayırmak gereklidir. Öncelikle network üzerinde kaç tane subnet yaratılacak ona karar verilir.
CLASSLESS INTER domain ROUTING **CIDR)
CIDR, Internet için yeni bir adresleme yöntemidir. IP adreslerinin daha etkin kullanımını sağlar. CIDR’a duyulan gereksinimin ana nedeni IP adreslerinin tükenmesi yani yeni bağlantılar için gerek duyulan IP adresinin, adresleme sisteminden doyalı adres bulunamamasıdır.
DNS Nedir?:
IP adresleri ezberlenmesinin zorluğu nedeniyle , genellikle bilgisayarlar “ host “ adlarıyla anılırlar. Yani internet üzerindeki her bilgisayarın bir IP adresi bir de “ host “ ismi bulunur. Fakat iletişimin sağlanması için bu isimlerin tekrardan IP adreslerine çevrilmeleri gerekir. Bu yüzden bu çevirme işlemini yapması amacıyla DNS domain Name System kullanılır. İnternet`te bulunan her IP adresini ve alan adını barındıran bir veribankasıdır. Bu sistem, öyle kurulmuştur ki , bu veritabanı belirli kriterlere göre ayrılır ve sınıflandırılır.
Bir bilgisayarın alan adı , isim.com şeklindedir. Ayrıca bulunduğu ülkeye göre sonuna ülkenin kodu da eklenir. Örneğin Türkiye`de bulunan bir alan adı şu şekilde olacaktır : “ isim.com.tr “ .
Bu her alanla ilgili birer DNS sunucusu vardır. “tr�? domainini alan bütün bilgisayarların listesi bir sunucuda tutular. Veya sonu sadece “.com�?la bitenler Amerika`da bir DNS sunucu bilgisayarda tutulur. Bu adresler sondan başa doğru ayrıştırılır. Yani “isim.com.tr�? adına göre ayrılır. Ve diğer aynı adlı bilgisayarlarla birlikte düzenlenir. Eğer sonunda bir ülke adı yoksa, ki bu sadece Amerika`daki bilgisayarlar için geçerlidir , direkt “.com�? adına bakılarak ayrıştırılır. Bunlara üst düzey domain de denilir.

.com ticari şirketler
.edu eğitim kurumları
.org ticari olmayan organizasyonlar
.net internet omurgası görevini üstlenen ağlar
.gov hükümete bağlı kurumlar
.mil askeri kurumlar
Bilgisayarımızda bir adres girdiğimizde bu bilgiler direkt olarak ilgili DNS sunucusuna ulaştırılır. Bu DNS sunucu eğer bu bilgisayarın bilgisini içeriyorsa DNS istemcisine hemen ilgili adresin IP adresini ulaştırır.
TCP Nedir?
Daha önce de belirtildiği gibi veriler küçük paketlere ayrılıp gönderilirken değişik yollardan ve değişik sıralar ile gönderilirler. Bu paketlerin sıralamasını sağlayan protokolün adı TCP **Transmission Control Protokol)`dir. Örneğin bize gelen herhangi bir veri önce paketlere ayrılır. Bu paketleme işlemini gerçekleştiren TCP aynı zamanda bu paketleri sırası ile numaralandırır ve adreslendirir ve IP katmanına gönderir. Artık gönderme işlemi sadece internet protokolünün elindedir. Paketler yola çıktıktan sonra birbirlerinden ayrılır ve farklı yönleri takip ederler. Bilgisayarımıza ulaştığında bizim bu paketleri bir bütün olarak ve tam sırasıyla görmemizi sağlayan gene TCP`dir. Aynı zamanda TCP/IP `nin en güvenilir protokol olmasını sağlayan işlevi de yerine getirir. Paketlerin belirli bir kısmı ulaştıktan sonra eğer paket sağlam ise TCP bize bir onay gönderir. Eğer paketlerde bir sorun var ise , bu onay gelmez ve biz bu verileri baştan göndermek zorunda kalırız. Yani diğer protokollerden farkı paketlere bir şey olması halinde biz bunu mutlaka biliriz ve eksikleri tekrardan göndermek suretiyle iletişimi kesin tamamlamış oluruz.

ROUTER:
Router internet üzerinde kullanılan , paketlerin varış noktalarına giderken ki bir sonraki uğrak noktalarını belirleyen bir donanım veya kimi zaman bir yazılımdır. Router en az iki ağı birbirine bağlar ve paketlerin hangi yönde gideceğini bağlı olduğu ağların yapılarına ve durumlarına göre belirler. Router`lar olası her türlü yön hakkında bilgileri ve durumlarına ilişkin bir tablo oluştururlar. Bu bilgiyi paketlerin iletilmesi sırasında en güvenli ve en masrafsız yo hesaplayarak yönlendirme işlemini gerçekleştirirler.
ARP ADSRESS RESOLUTİON PROTOCOL:
Yerel bir ağ üzerinde IP adresleri belirlenmiş bilgisayarlar mesajlaşmaya başlamadan önce normalde IP adresinin sahibinin fiziksel adresini sorgulayan gelen bir yayın yaparlar ** broadcasting ). IP adresine sahip bilgisayar kendi fiziksel adresini içeren bir mesajı istemci bilgisayara gönderir ve böylece gerçek veri gönderimi bu adres üzerinden yapılmış olur.
IP ROUTİNG:
Paketlerin net ortamında yönlendirilmesi ve gönderilmesi işlemi Internet Protokolünün görevidir. Paketlerin üzerlerinde yazılı olan adreslere bakarak bunu bir yönlendirme tablosundaki bilgilerle karşılaştırır ve yönlendirmeyi yapar. Bu tablonun oluşturulması görevi ise routing protocolün görevidir. Routing protokolün de çeşitleri vardır ama bunlardan sadece bir tanesi internet yönlendirme domainleri arasında bilgi alışverişi yapar.
ICMP:
Internet Control Message Protokol bu protokol internet protokolün veri iletişimi sırasında beklenmedik bir olay gerçekleşmesi halinde göndereni uyarma görevi üstlenmiştir. ICMP mesajlarına örnek verecek olursak :
UDP
User Datagram Protokol TCP`nin aksine az güvenilir ama daha hızlı olmayı amaçlayan bir protokoldür. Bazı basit istem ve cevap ile işleyen uygulamalarda kullanılması işlemin daha hızlı gelişmesini sağlar. UDP`nin yaptığı paket üzerinde bulunan IP numarasını yanına bir adet port numarası eklemek ve böylece uygulamaların çalışması için gereken socketleri oluşturmak. İnternet`i oluşturan TCP/IP`nin bir başka katmanında bulunan bazı protokol ve uygulamalar da şöyledir:
TELNET:
“ Telecommunication Network “ ibaresinin kısaltılmışı, kullanıcıya başka bir hosta bağlanıp ağ üzerindeki diğer hostlara ulaşma imkanı veren bir terminal protokolü
FTP:
“ File Tranfer Protokol�? kullanıcıya kendi bilgisayarı ile başka bir bilgisayar arasında dosya transferi yapabilmesine olanak veren bir protokol
ARCHIE:
Kullanıcıya kayıtlı tüm anonymous FTP sunucularında belirli bir dosyanın adını aramasına olanak veren bir araç.
GOPHER:
İnsanlara mönü bazlı ve hiyerarşik bir arayüz kullanarak veri repositories arasında arama yapılmasına olanak verev bir araç
SMTP:
“Simple Mail Transfer Protokol�? internet üzerinde elektronik olarak posta alım ve gönderimini sağlayan standart bir protokol. SMTP internet üzerindeki e-posta sunucuları arasında ve herhangi bir bilgisayardan e-posta sunucuları arasında ve herhangi bilgisayardan e-posta sunucusuna posta ulaşmasını sağlar.
HTTP:
“The Hypertext Transfer Protokol�? internet üzerinde bilgi değişimini sağlayan baz protokol. WWW üzerinde bilgiler kullanıldığı sisteme bakmaksızın HTML formatında yazılır ve her sistem bu formatı tanır.
POP:
“The Post Office Protokol�? bir kullanıcının e-posta programı ile e-posta sunucu arasındaki POP e-posta sunucusundan istemciye postaların alınmasını ve kullanıcıların kendi posta kutularını yönetmelerine olanak verir.
SNMP:
“The Simple Network Management Protokol�? TCP/IP bazlı network araçlarını yönetmeye yönelik prosedürleri ve veritabanlarını belirler.
PING:
“The Packet Internet Groper�? , bir sistemdeki kullanıcıya diğer bağlı bilgisayarların durumu ve mesajlaşma süresinde yaşanan gecikmeleri öğrenmesine olanak verir. ICMP Echo mesajlarını kullanır.
WHOIS:
Kullanıcıya internet üzerindeki “ domain �? ve “ domain �?`ler hakkındaki irtibat bilgilerini derleyen veri tabanlarında arama yapma olanağı verir.